ΤA KEIMENA ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ & ΕΞΩΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟ ΒΛΑΣΗ |
||||||||||||||||||||||
Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση Β) Το ηρώο πεσόντων στο προαύλιο της εκκλησίας Γ) Ανάπλαση του προαύλιου χώρου του ναού Ε) Η θαυματουργός εικόνα του Αγίου Διονυσίου Στ) Οι ιερείς που διακόνευσαν στο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση
Τα εξωκλήσια του χωριού Βλάση 1. Το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Βλάση 2. Το εξωκλήσι του Αϊ-Γιάννη στο Βλάση 3. Το εξωκλήσι του Αϊ-Βλάση στο Βλάση 4. Το εξωκλήσι του Αϊ-Λια στο Βλάση
Τα εξωκλήσια που χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου στο Βλάση
|
||||||||||||||||||||||
Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση |
||||||||||||||||||||||
Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να μας πληροφορούν πότε και ποια εκκλησία πρωτοκτίστηκε στο Βλάση. Μόνο μια έγκυρη και αναμφισβήτητη πηγή υπάρχει γι΄ αυτό το θέμα. Πρόκειται για έγγραφο από το αρχείο Grimmani του έτους 1689 (το έγγραφο αυτό στάλθηκε στο Γενικό Προβλεπτή του Μορέως και αναφέρεται στην κατάσταση των ναών του χωριού μας το διάστημα 1696-1700). Σύμφωνα με το έγγραφο αυτό στο Βλάση υπήρχαν δυο ναοί. Ο ναός της Παναγίας και ο ναός της Αγίας Παρασκευής που ήταν χτισμένος σε χωράφι 10 στρεμμάτων. Επίσης, στο Βλάση την ίδια περίοδο υπήρχαν άλλες τέσσερις εκκλησίες κατεστραμμένες. Σήμερα, πάντως, επίσημη εκκλησία του χωριού είναι η «Κοίμηση της Θεοτόκου», μια πετρόκτιστη εκκλησία που δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο του χωριού. Η σημερινή εκκλησία χτίστηκε τα χρόνια 1938-1939 όταν εκκλησιαστικό συμβούλιο ήταν ο Μητρόπουλος Αναστάσιος και εφημέριος ο παπα-Ρότσος από το Μηλιώτι. Στη θέση της σημερινής εκκλησίας ήταν μια πολύ μικρούλα εκκλησία που πάνω στον τοίχο της, στο δυτικό μέρος, είχε ένα καμπαναριό. Το έτος 1937 έπεσε ένας κεραυνός και την κατέστρεψε. Να σημειωθεί την ώρα που έπεσε ο κεραυνός και γκρέμισε την εκκλησία μέσα στο ναό βρισκόταν η Βασιλική Λυμπεροπούλου η οποία δεν έπαθε ούτε μια γρατζουνιά. Όλοι τότε στο Βλάση μίλησαν για θαύμα. Η εκκλησούλα αυτή ήταν πολύ γραφική και είχε πολλές εικόνες βυζαντινής τεχνοτροπίας που μερικές σώζονται ακόμη και σήμερα και φυλάσσονται στο ιερό της σημερινής εκκλησίας. Επίσης, στην εκκλησία φυλάσσεται και η θαυματουργός εικόνα του Αγίου Διονυσίου για την οποία θα αναφερθούμε αναλυτικά στη συνέχεια. Σημαντικό ρόλο στο χτίσιμο της εκκλησίας μετά την καταστροφή της από τον κεραυνό έπαιξε ο πρόεδρος της κοινότητας Αλέξανδρος Νέστορας του Νικολάου που είχε γεννηθεί το 1865, στο Βλάση. Ήταν δραστήριο και ικανό άτομο. Θεοσεβής και σεβαστός στους κατοίκους. Ήταν από τους πρωτεργάτες όταν το Βλάση αποδεκατιζόταν από τη θανατηφόρα γρίπη, το 1918, που αναζήτησε τη σωτηρία στην εικόνα του Αγίου Διονυσίου και μαζί με τον ιερέα του χωριού παπα-Ντούβαλη και άλλους Βλασαίους πήγαν στη Ζάκυνθο και έφεραν στο Βλάση την εικόνα του Αγίου. Επί προεδρίας του είχε πρωτοστατήσει για το κτίσιμο της εκκλησίας αλλά και του σχολείου και του ελαιοτριβείου που ιδιοκτησιακά ανήκαν και ανήκουν στον Ιερό Ναό. Ο ίδιος δώρισε, στο τέλος της ζωής του, στην εκκλησία ένα χωράφι που βρισκόταν στην τοποθεσία «Χούνη». Κάθε δεκαπενταύγουστο που τιμάται η μνήμη της εκκλησίας οι απανταχού Βλασαίοι και όχι μόνο βρίσκονται εκεί. Είναι μια παράδοση χρόνων.
Β) Το ηρώο πεσόντων στο προαύλιο της εκκλησίας Στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση βρίσκεται το Ηρώο Πεσόντων που κατασκευάστηκε το 1930 από τον τότε πρόεδρο της κοινότητας Βλάση Ευστάθιο Λυμπερόπουλο. Ο γιος του Ευστάθιου Λυμπερόπουλου, Απόστολος Λυμπερόπουλος που κατοικεί στην Αθήνα ανακαίνισε το Ηρώο Πεσόντων με δικά του έξοδα το 2007. Πάνω στο ηρώο είναι χαραγμένα τα ονόματα των παρακάτω ηρώων: Ζάκη Παναγιώτη του Δημητρίου, Μυλωνά Σταύρου του Χαράλαμπου, Φουρτούνη Κ. Στυλιανού, Κακούρη Γ. Δημήτρη, Κοτσόβολου Δημ. Παναγιώτη, Κοτσόβολου Ιωαν. Χαράλαμπου, Λυμπερόπουλου Π. Ιωάννη και Λυμπερόπουλου Απ. Γιώργου.
Γ) Ανάπλαση του προαύλιου χώρου του ναού Το 2005 ολοκληρώθηκε η ανάπλαση του προαύλιου χώρου της εκκλησίας του Ιερού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση. Ένα έργο που άλλαξε την όψη ολόκληρης της περιοχής αφού εκτός από την πλακόστρωση της εκκλησίας πλακοστρώθηκε και ο προαύλιος χώρος του ελαιοτριβείου που είναι συνέχεια της εκκλησίας και ιδιοκτησιακά ανήκει σε αυτήν. Το έργο έγινε από το δήμο ο οποίος χρηματοδοτήθηκε για το σκοπό αυτό από το Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης στο οποίο υπουργός είναι ο συμπατριώτης μας από την Πελεκανάδα Προκόπης Παυλόπουλος.
Ε) Η θαυματουργός εικόνα του Αγίου Διονυσίου
Στον Ιερό Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου φυλάσσεται η θαυματουργός εικόνα του Αγίου Διονυσίου. Η εικόνα αυτή είναι άρρητα δεμένη με τη νεότερη ιστορία του χωριού. Συγκεκριμένα: Ήταν το έτος 1918 που η πατρίδα μας έδινε έναν υπέρτατο αγώνα για την απελευθέρωση και άλλων σκλαβωμένων ελληνικών εδαφών. Η νεολαία του χωριού είχε φορέσει το χακί για πάνω από επτά χρόνια. Τότε ήταν που έπεσε το μεγάλο θανατικό στο χωριό. Το κακό αυτή τη φορά ονομαζόταν θανατηφόρα γρίπη. Η καμπάνα του χωριού καθημερινά χτυπούσε πένθιμα. Καθημερινά υπήρχε και ένας, τουλάχιστον, νεκρός. Το χωριό καθημερινά αποδεκατιζόταν. Με ανύπαρκτη την υγειονομική και νοσοκομειακή περίθαλψη, με αδυναμία της επιστήμης να παρέμβει ουσιαστικά η μόνη ελπίδα στράφηκε στον ουράνιο πατέρα. Το κακό δεν είχε σταματημό. Ο ιερέας του χωριού μας ο παπα-Ντούβαλης, απόγονος της ιστορικής οικογένειας του Κωνσταντίνου Ντούβαλη, μαζί με τον πρόεδρο του χωριού τον ευσεβή Νέστορα Αλέξανδρο του Νικολάου πήραν τη μεγάλη απόφαση. Να μεταβεί μια μικρή ομάδα Βλασαίων στο νησί της Ζακύνθου και να φέρουν στο Βλάση την εικόνα του Αγίου Διονυσίου για να σταματήσει το κακό στο χωριό που δεν είχε προηγούμενο. Η μετάβαση στη Ζάκυνθο με άλογα δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Η πίστη, όμως, στο Θεό ήταν πάνω και πέρα από ανθρώπινες ταλαιπωρίες, δυσκολίες και θυσίες. Μετά από αρκετές μέρες επέστρεψαν στο Βλάση κρατώντας με ευλάβεια τη θαυματουργό εικόνα του Αγίου Διονυσίου. Επακολούθησε με μεγαλοπρέπεια ολονύχτια δέηση και λιτανεία στους δρόμους και στα σοκάκια του χωριού. Η πίστη ελάττωσε το κακό, η πίστη έσωσε το χωριό από τον αφανισμό. Από τότε οι Βλασαίοι τιμούν το γεγονός με περιφορά της εικόνας του Αγίου Διονυσίου και φέρνουν στη μνήμη τους τη σωτηρία του χωριού από τον ιό της γρίπης. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η θαυματουργός εικόνα του Αγίου Διονυσίου είναι ζωγραφισμένη πάνω σε λαμαρίνα. Ο φθοροποιός χρόνος έχει αφήσει για καλά τα σημάδια του πάνω της γι΄ αυτό και χρειάζεται ειδική μέριμνα, ειδική προστασία, ειδική συντήρηση.
Στ) Οι ιερείς που διακόνευσαν στο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση 1. Παπαδόπουλος Παναγιώτης ή Τσακαλόπουλος ή Τσάκαλης Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό το Βλάση ευτύχησε να έχει για ιερέα μια από τις πιο ένδοξες μορφές που ανέδειξε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας. Τον παπα-Τσάκαλη ή Τσακαλόπουλο από το Κοντογόνι. Το πραγματικό του όνομα ήταν Παναγιώτης Παπαδόπουλος. Η ζωή του, η δράση του και το έργο του παπα-Τσάκαλη πέρασε στην ιστορία και έγινε θρύλος. Με την έναρξη της επανάστασης του 1821 ο παπα-Τσάκαλης από το Κοντογόνι πέρασε από το Οκταήχι στο καριοφίλι, από τον άμβωνα της εκκλησιάς του χωριού του στις τάπιες του Νεόκαστρου. Δημιούργησε την πρώτη επαναστατική ομάδα στο βελανιδοσκεπασμένο Κουφιέρο που την αποτέλεσαν οι συγχωριανοί του: Πουλής Τσάκαλης, Κωνσταντής Φωτεινόπουλος, Δημήτρης Φίλος, Γιώργος Κατσούλας και άλλοι, που δυστυχώς στο πέρασμα του χρόνου δε διασώθηκαν τα ονόματά τους και έτρεξε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο σάλπισμα της πατρίδας. Έδωσε το "παρόν" με την ομάδα του στην πολιορκία των μεσσηνιακών φρουρίων Πύλου και Μεθώνης. Απ' εκεί έτρεξε στην πολιορκία της Τρίπολης. Κατά την εκστρατεία του Δράμαλη στην Πελοπόννησο έγινε μπροστάρης του αγώνα στα Δερβενάκια. Ο παπα-Τσάκαλης ήταν φοβερά τολμηρός και ριψοκίνδυνος. Το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του το πρόσφερε στον αγώνα. Τέτοια ήταν η φήμη του παπα- Τσάκαλη που έφτασε και στ' αυτιά του Ιμπραήμ, ο οποίος μετά τη μάχη στο Μανιάκι έστειλε απόσπασμα για να καταστρέψει το σπίτι και την περιουσία του επαναστάτη παπά. Τον παπα-Τσάκαλη αυτά, όμως, δεν τον κλόνιζαν, αντίθετα τον δυνάμωναν και συνέχισε να στήνει ενέδρες με την ομάδα του στα αραβικά στρατεύματα. Ο παπα-Τσάκαλης έγινε δημοπρόκριτος και μέλος της τοπικής εφορίας, συνεχίζοντας την προσφορά του στην πατρίδα και μέσα απ' αυτούς τους θεσμούς. Μετά την απελευθέρωση ανέλαβε τις ενορίες στα χωριά Κοντογόνι, Βλάση, Μηλιώτη και Μαργέλι. Την εποχή αυτή πολλοί αγωνιστές τρέχουν κοντά του για να τους υπογράψει βεβαιώσεις για την προσφορά και τη δράση τους στο μεγάλο αγώνα. Πέθανε ήρεμος και ευχαριστημένος από το έργο του το 1855, στο χωριό του, το Κοντογόνι. 2. Νικολόπουλος Αναστάσιος Τον παπα-Τσάκαλη διαδέχτηκε στην ενορία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση ο ιερέας Αναστάσιος Νικολόπουλος. Καταγόταν και αυτός, όπως και ο παπα-Τσάκαλης από το Κοντογόνι. Στο Βλάση τοποθετήθηκε ιερέας με απόσπαση από το χωριό Κοντογόνι και παρέμεινε στη διακονία του Ιερού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου για είκοσι δυο συναπτά έτη, από το 1860 μέχρι το 1882. Ο παπα-Αναστάσης Νικολόπουλος υπήρξε διδάσκαλος των θείων αληθειών, με την παρουσία του τη σεμνή, με τη ζωή του την ολοκληρωμένη, με την ιεροπρεπή του εμφάνιση, με το κάθε τι που δίδασκε και παραδειγμάτιζε. Η ζωή του επιστολή γινωσκόμενη και αναγινωσκόμενη υπό πάντων. Ήταν το πρότυπο της μικρής κοινωνίας των χωριών μας σε μια δύσκολη αλλά ταυτόχρονα ιστορική περίοδο. Τον παπα-Αναστάση Νικολόπουλο αντικατέστησε ο παπα-Ντούβαλης. 3. Δούβαλης Αθανάσιος Μια ευσεβή μορφή που συνέδεσε το όνομά του με το Βλάση ήταν και ο ιερέας Αθανάσιος Δούβαλης, απόγονος του ήρωα του 1821 και δημογέροντα του χωριού Κωνσταντίνου Ντούβαλη. Είχε γεννηθεί το 1853 και ήταν γιος του Παναγιώτη Δούβαλη. Έγινε ιερέας στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση το 1885 και παρέμεινε στην ενορία μέχρι το 1920. Το 1916 μετατέθηκε στην ενορία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Μηλιώτη αλλά μέχρι το 1920 εξυπηρετούσε και τα δυο χωριά. Το 1918 που έπεσε η μεγάλη γρίπη στο Βλάση και στα διπλανά χωριά ο παπα-Ντούβαλης μαζί με άλλους Βλασαίους πήγε στη Ζάκυνθο και έφερε στο Βλάση την εικόνα του Αγίου Διονυσίου. Επακολούθησαν ολονυκτίες και περιφορά της εικόνας στους δρόμους του χωριού προκειμένου να σωθούν οι Βλασαίοι από τη θανατηφόρα νόσο. Ο παπα-Ντούβαλης ήταν ο πρώτος Βλασαίος που γινόταν ιερέας. Το σπίτι του ήταν αυτό που μετέπειτα είχε ο Θεόδωρος Κοτσόβολος. 4. Οικονομόπουλος Παύλος: Η καταγωγή του ιερέα Παύλου Οικονομόπουλου ήταν από το χωριό Πελεκανάδα. Είχε γεννηθεί το 1895 και πέθανε το 1942. Ανέλαβε προσωρινά καθήκοντα ιερέα στο Βλάση την περίοδο 1920-1924. Ο πατέρας του ήταν ο ιερέας Αθανάσιος Ροζόπουλος πρωτοπρεσβύτερος και Οικονόμου εκ του οφικκίου που πέθανε σε ηλικία 105 ετών (είχε γεννηθεί το 1800 και πέθανε το 1905). Ο τίτλος του Οικονόμου που είχε ο πατέρας του ήταν ο λόγος της αλλαγής του επιθέτου. Ο παπα-Οικονομόπουλος είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του Άγια Λείψανα (αρχιερατικό εγκόλπιο) το οποίο φορούσε στους ασθενείς και διάβαζε ευχές των εξορκισμών του Μεγάλου Βασιλείου και του Ιωάννη Χρυσοστόμου. Η φήμη του ότι θεραπεύει ασθενείς είχε ξεπεράσει τα όρια της Πελοποννήσου.
5. Ρότσος Σπύρος Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Μηλιώτη. Υπηρέτησε την ενορία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση από το 1925 μέχρι το 1944. Ήταν ο εφημέριος που πρωτοστάτησε να κτιστεί η εκκλησία όταν αυτή το 1937 γκρεμίστηκε από κεραυνό. Ήταν αγαπητός σε όλο το εκκλησίασμα. 6. Ασημάκης Σπύρος Είναι ο δεύτερος ιερέας που είχε γεννηθεί στο Βλάση. Είχε γεννηθεί το 1912 και πέθανε στις 26 Αυγούστου το 1991. Υπήρξε πρόσωπο σεβάσμιο και αγαπητό από τους κατοίκους των χωριών μας. Για πολλά χρόνια υπήρξε και εφημέριος στο Κουρτάκι.
7. Καραμπάτος Βασίλης Η καταγωγή του ιερέα Καραμπάτου Βασιλείου ήταν από το χωριό Δρακονέρι Μεσσηνίας. Ανέλαβε εφημέριος στον Ιερό Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση τον Αύγουστο του 1991 και παρέμεινε μέχρι το Μάιο του 1992. 8. Πρωτοπαπαδάκης Μιχάλης Ο ιερέας Πρωτοπαπαδάκης Μιχάλης αντικατέστησε στην ενορία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βλάση τον ιερέα Βασίλειο Καραμπάτο και έμεινε στη συγκεκριμένη ενορία μέχρι στις 4 Νοεμβρίου 1994. 9. Μαρινόπουλος Θεόδωρος: Ο Θεόδωρος Μαρινόπουλος του Σταύρου γεννήθηκε στο Βλάση το 1960. Ανέλαβε εφημέριος στις 5 Νοεμβρίου 1994 και συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του και μάλιστα με επιτυχία μέχρι και σήμερα. Είναι παντρεμένος με τη Γιάννα Σαχινίδη από την Πελεκανάδα και έχει δυο παιδιά το Σταύρο και τη Βίκυ.
|