Όταν από το δήμο Βουφραδών μου ζήτησαν να γράψω το βιβλίο αυτό, για να φτάσει σε κάθε Βουφραδιώτη ο απόηχος της χαράς και της λύπης, της ζωής γενικά, τον ανθρώπων που πατούσαν τα ίδια με μας χώματα στο πέρασμα των αιώνων και που κοιμούνται σ’ αυτά τον αιώνιο ύπνο τους, αμέσως ήλθαν στη μνήμη μου τα λόγια του καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών και ακαδημαϊκού Κ. Α. Ρωμαίου: «Η περιέργεια όλο και να μαθαίνει κανείς δεν είναι πράγμα ασήμαντο, κάποιο κέφι, ιδιοτροπία, που μπορεί να το έχει κανείς ή να του λείπει. Είναι ανάγκη για όλους, πλούσιους και φτωχούς, πάντα κάτι νέο να μαθαίνουμε, έχοντας ανάγκη, όπως για την τροφή και τη συντήρηση, έτσι για τη μάθηση και τη γνώση. Όσο σκληρή και αδιάκοπη δουλειά κι αν έχουμε, ούτε στιγμή δε μένει το μυαλό μας άδειο, κι όλο θέλει να σκεφτεί, να ιδεί, να ακούσει. Μια δίψα αιώνια, ακατάλυτη, μας διορίζει να μάθουμε νέα του καιρού μας. Αλλά ούτε αυτά μας φτάνουν. Ρωτάμε μέσα μας πως έζησαν οι περασμένοι άνθρωποι. Γυρεύουμε τη συντροφιά τους κι έτσι στεκόμαστε στα πόδια μας, γεμίζει η ζωή μας, γιατί ακούμε πάντα μια θεϊκή φωνή μέσα μας που μας λέει: ζήστε όσο μπορείτε καλύτερα, πλατύτερα και ανεβαίνετε όλο και ψηλότερα».
Ο Νίκος Καζαντζάκης διακήρυττε:
«Η ψυχή ξέρει πολύ καλά,
κι ας κάνει πολλές φορές
πως το ξεχνάει,
πως έχει να δώσει λόγο
στα πατρικά χώματα».
Ο μεγάλος φιλόσοφος Σωκράτης θεωρούσε ότι ο άνθρωπος δε γεννιέται απλώς σε μια συγκεκριμένη πόλη, αλλά και αποτελεί αναπόσπαστο μέλος της πολιτικής οργανωμένης κοινότητας της, αρδεύεται ηθικά και πνευματικά από τις αξίες και την «περιρρέουσα ατμόσφαιρά της» και ζει στην ιστορία της, που είναι και προσωπική του ιστορία.
Πράγματι, αυτό το δέσιμο και αυτή η υποχρέωση μας απαγορεύουν την άγνοια γύρω από την καταγωγή μας και από τους γνωστούς και άγνωστους ήρωες που με τους αιώνες και τις θυσίες τους μας έδωσαν το μεγαλύτερο ευεργέτημα που λέγεται λευτεριά.
Η πνευματική διαδρομή στο παρελθόν, για την απαθανάτιση μύθων, θρύλων και ιστορικών γεγονότων των χωριών μας είναι χρέος μας, γιατί σφυρηλατεί την ιστορική μνήμη μας, σε μια στιγμή που η πορεία μας στην Ενωμένη Ευρώπη δημιουργεί νέα δεδομένα. Εξάλλου, ζούμε σε μια εποχή ανακατατάξεων και έχουμε ανάγκη να ξεπεράσουμε τα «καβάφεια τείχη» και να φτάσουμε στην «Ιθάκη» μέσα από τη μελέτη της ιστορικής μας πορείας. Όχι γιατί είμαστε θιασώτες και νοσταλγοί περασμένων εποχών, αλλά γιατί πιστεύουμε ότι το σήμερα της τοπικής αυτοδιοίκησης περνά μέσα από το χθες, μέσα από την ιστορική πορεία των χωριών μας.
Γνωρίζοντας ότι ποτέ δε θα γραφτεί η ιστορία του λαού μας σωστή και πλήρης, χωρίς πρώτα να γραφτούν οι τοπικές ιστορίες χωριστά κάθε συνοικισμού, κάθε χωριού, αποδέχτηκα την πρόταση του δήμου και στοχεύω με την προσπάθεια αυτή να βοηθήσω, με τις μικρές δυνάμεις μου, στην καταγραφή της ιστορικής πορείας της περιοχής που το 1836 ονομάστηκε «δήμος Βουφράσου» και που το 1883 μετονομάστηκε σε «δήμο Βουφράδος». Ένας δήμος που το 1912 διασπάστηκε, με τη διάλυσή του, σε 14 κοινότητες και που ανασυγκροτήθηκε το 1997 με μόνο έξι χωριά στη δύναμή του (Χατζή, Βλάση, Κουρτάκι, Μηλιώτη, Πετρίτσι και Χαραυγή).
Γίνεται λοιπόν μια προσπάθεια να μελετήσουμε την πορεία των παρακάτω 21 χωριών που την περίοδο του 1840 αποτελούσαν στο δήμο Βουφράσου: 1) Βλάση, 2) Βλαχόπουλο, 3) Δάρα, 4) Δροσιά, 5) Καλοχώρι, 6) Καρποφόρα, 7) Κουρτάκι, 8) Κρεμμύδια, 9) Μανιάκι, 10) Μαργέλι, 11) Μεταμόρφωση, 12) Μηλιώτη, 13) Μυρσινοχώρι, 14) Νερόμυλο, 15) Παπαφλέσσα, 16) Πελεκανάδα, 17) Πετρίτσι, 18) Ρομίρι, 19) Σουλινάρι, 20) Χαραυγή και 21) Χατζή. Είναι η εποχή που ο δήμος απέκτησε και πληθυσμιακά και εδαφικά τη μεγαλύτερη δύναμή του.
Για λόγους ευκολίας χρησιμοποιούμε στον όρο «Βουφράδα» από την αρχαιότητα για να προσδιορίζουμε τη συγκεκριμένη περιοχή που καταλαμβάνουν σήμερα τα παραπάνω 21 χωριά, γνωρίζοντας, βέβαια, ότι ο παραπάνω όρος ήταν ανύπαρκτος στην περιοχή του χωριών αυτών πριν από το 1836 που συστάθηκε ο δήμος Βουφράσου.
Το βιβλίο αυτό χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται μια ιστορική αναδρομή από την αρχαιότητα μέχρι την ίδρυση και λειτουργία του δήμου Βουφράσου το 1836 και το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει την πορεία του δήμου που δημιουργήθηκε το 1836, τη συγχώνευση σε αυτόν άλλων δήμων το 1840, τη διάσπασή του σε κοινότητες το 1912 και την επανίδρυσή του το 1997 με το σχέδιο «Ι. Καποδίστριας».
Στην έρευνα και δημοσίευση της μελέτης βοήθησαν πολλοί κάτοικοι των χωριών της Βουφράδας καθώς επίσης καθώς επίσης και πολλοί ετεροδημότες, τους οποίους ευχαριστώ θερμά. Επίσης, ευχαριστώ θερμά τον Πάνο Κοσμόπουλο από το Κοντογόνι που στάθηκε αρωγός, το σημερινό δημοτικό συμβούλιο καθώς και το Σταύρο Καλυβιώτη, ζωγράφο - σκιτσογράφο, που με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση έκανε τα σκίτσα.
Κλείνοντας το εισαγωγικό σημείωμα, αισθάνομαι την ανάγκη να αναφερθώ στο μεγάλο Μεσσήνιο δημοσιογράφο και ιστορικό ερευνητή Μίμη Φερέτο, που το έργο του αποτέλεσε τη βάση της εργασίας αυτής. Η δουλειά του σημερινού και μελλοντικού ερευνητή που επιθυμεί να ασχοληθεί με μεσσηνιακά θέματα διέρχεται υποχρεωτικά από το έργο του. Όλοι εμείς που ασχολούμαστε με την τοπική ιστορία χρωστάμε πολλά στο Μίμη Φερέτο, όπως και ολόκληρος ο μεσσηνιακός λαός. |